Extra toezicht op beschikbaarheid traceringsgegevens plantmateriaal (Planten en Bloemen) door de NVWA

De NVWA zal de komende periode extra toezicht uitvoeren op snelle beschikbaarheid van traceringsgegevens bij planten en plantaardige producten. Bedrijven zijn dit verplicht vanwege Q-organismen. Bedrijven moeten traceringsgegevens van planten en plantaardige producten binnen 48 uur aan toezichthoudende autoriteiten (zoals de NVWA) kunnen leveren. Het gaat om gegevens over de herkomst van het materiaal en verdere bestemming van producten (aan wie is het verkocht).

Bedrijven moeten deze gegevens daarnaast minimaal drie jaar bewaren. Omdat de NVWA merkt dat bedrijven op dit moment niet altijd op de hoogte zijn van de verplichting wordt de komende periode extra toezicht gehouden.

Tijdig opsporen na vondst
Als in Nederland een quarantaine-organisme wordt gevonden, moet plantmateriaal tijdig kunnen worden opgespoord om verdere verspreiding te voorkomen en eliminatie in gang te zetten. Het is volgens de NVWA dus noodzakelijk om snel toegang te hebben tot (bedrijfs)gegevens die van belang zijn bij de tracering. Wanneer de marktdeelnemer een incomplete administratie bijhoudt hindert dat het traceringsonderzoek bij de vondst van een quarantaineorganisme. Mogelijke gevolgen zijn dan dat meer planten besmet worden verklaard en moeten worden vernietigd, of dat grotere teeltgebieden worden afgebakend. Ook kunnen er strengere consequenties zijn voor de gehele keten in de vorm van verhoogd toezicht.

Volgens de wet is het bijhouden van deze gegevens een verantwoordelijkheid van de professionele marktdeelnemer: dit zijn alle bedrijven en organisaties die professioneel betrokken zijn bij de productie, handel, verplaatsing of verwerking van planten, plantaardige producten, en overige producten die als vector kunnen dienen voor plantenziekten.

Meer informatie
Informatie over voor wie en voor welke producten deze regeling geldt, welke gegevens er bewaard moeten worden en overige informatie zijn te vinden op de pagina Administratie bijhouden van de NVWA.

Kijk voor meer relevante informatie op:

Zuid-Amerikaanse platworm vormt bedreiging voor planten. Zweden neemt noodmaatregelen bij import.

Zuid-Amerikaanse platworm vormt bedreiging voor planten
Zweden neemt noodmaatregelen bij import

Een uitheemse platworm verspreidt zich via plantenhandel en bedreigt de vruchtbaarheid van grond. Zweden heeft al noodmaatregelen genomen bij import.

De uitheemse platworm betreft Obama nungara, de grote gevlekte landplatworm die oorspronkelijk uit Brazilië en Argentinië komt. Via plantenhandel verspreidt deze platworm zich over de wereld. In 2008 is Obama nungara voor het eerst aangetroffen op het Britse eiland Guernsey. Inmiddels is de platworm elders in het Verenigd Koninkrijk gevonden, in Spanje, Frankrijk, Portugal, Italië, Zwitserland en België.

Eet bodemdieren, waaronder regenwormen
De NVWA heeft in 2020 het risico voor Nederland beoordeeld. In 2023 heeft Minyoo Advies, in opdracht van de NVWA, een aanvullende verkenning uitgevoerd naar Obama nungara en andere uitheemse landplatwormen. Uit een inventarisatie bij 25 kassen op kwekerijen, hortussen en dierentuinen bleken in 16 kassen 125 landplatwormen voor te komen. Hiervan waren er 101 uitheems en 29 exemplaren van Obama nungara in 3 kassen.

Obama nungara eet onder andere regenwormen, daarom vormt deze soort een potentieel indirect risico voor de vruchtbaarheid van grond. Vanuit Brazilië en Argentinië is bekend dat de platwormen veel (andere) bodemdieren eten, waardoor er een mogelijk groot effect is op ecosystemen.

De platworm is nog niet EU-gereguleerd, maar Obama nungara wordt nu wel meegenomen in de EU-consultatie over uitbreiding van de EU-lijst van invasieve exoten. Lees hier de EU-risicobeoordeling. Zweden heeft alvast wel noodmaatregelen genomen om introductie en verspreiding van de platworm tegen te gaan. De Zweedse overheid heeft deze informatie gedeeld met Zweedse afnemers/inkopers.

Handel op Zweden? Volg deze 10 stappen
Zweden beschouwt nu al het plantmateriaal uit Europa als risicovol, omdat de platworm reeds op verschillende planten van diverse bedrijven is gevonden. Zweden gaat er voorlopig van uit dat alle import besmet kan zijn. Dit moet u doen voordat u planten naar Zweden verstuurt:

  • Draag handschoenen, want slijm van de platworm kan je huid irriteren.
  • Gebruik bij controle ook overdag een zaklamp, want platwormen lichten dan vaak op. Ze zijn wel vooral na schemering actief.
  • Controleer (pot)grond op platworm door pot, container of tray los te halen.
  • Kijk ook onder pot, container of tray.
  • Let ook op mogelijke eitjes (0,5 cm; donkerrood/donkerbruin).
  • Verzamel alle gevonden platwormen en/of eitjes.
  • Giet er kokend water overheen of stop ze een dag in de vriezer; dan gaan ze dood.
  • Snijd platworm niet in delen; dit is niet afdoende om hem te doden.
  • Isoleer tijdelijk de planten waarin de platworm is gevonden, en controleer ze opnieuw de volgende dag.
  • Ga bij meerdere vondsten door met bovenstaande stappen. Twee dagen niets meer gevonden? Dan is het risico op verspreiding geminimaliseerd en mogen de planten in Zweden binnenkomen.

Bron: LTO